Spinoza wuxuu ku dhashay magaalad Ameseterdam ee wadanka Netherland sanadkii 1634tii asaga oo ka dhashay reer ka soo jeeda bulshada yahuudda ee ka soo qaxay qarnigii 16-aad bilawgiisii dalka Purtugal kadib makii cadaadis dhanka diintaa ay saartay xukuumaddii Kaatooligga.
Falsafadda Spinoza waxay ka koobantahay qaybo badan oo muhim ah, waxaanse ku soo koobi lahaa laba qaybood oo aan isleeyahay waa ugu muhiimsan yihiin, labadaas qaybood oo kala ah falsafadda diinta iyo tan siyaasadda. labaadaas qaybood oo si faah-faahsan uu kaga hadlay buuggiisa caanka ah ee Ethics ama Ethica. Sida ay caanka ku ahaayeen aqoon yahamiintii iftiinka ee qarnigii 17-naaad iyo 18-naad...
Waan ku salaamay qabyaaladeey. War horta salaanteyda ma maqleysaa? Dhago iyo af ma leedahay? Qabiilkaagu waa kuma? Qolamaa tahay qabyaalad quruneey? Koleey cadaawadda innaga dhaxeyso baan ogahay iga qaadi meeysid salaanta. Aniguse dan iyo xaajo kama lihi. Muddo baan goobayey nooca aad tahay. Sida aad u taal. Qaabka aad dadkeyga colaadda ugu dhex huriso. Feyruska ku sababo nociisa. Lakiin waan ku...
Marka hore waan ku salaamay. Waxa aan hadda ku fadhiyaa kursiga aad igu fadhiisisay. Waxaan gacanta ku hayaa qalinka aad ii dhiibtay. Waxa aan xidhanahay suudka aad sababteeda laheyd in aan xidhto. Xafiis seddex mitir ah baan ka soo dhex salaamayaa. Waa xafiiski aad adiga i geysay, lakiin miyaad iga qaadan kartaa? Xaasha. Waa hanti aad i amaahisay, lakiin aad dib iiga dhigtay sida wax aan...
Dad badan baa aaminsan in Alle iyo insaanku aysan marnaba kala soocmi karin, ayaga oo ku doodaya in wax walba oo jira ay qeyb ka yihiin Alle. Anaga insaanka ah, ayay leeyihiin, waxa aan qeyb ka nahay Alle, sidoo kale kownka oo idil waa qeyb ka mid ah Alle. Waxa ay meesha ka saaran sida ay dad badani wax u arkaan ee ku dhisan is-huwanta ah ‘Abuure iyo La-abuure’. Diinta Hinduuga ayaa, sidoo kale...
Muslimiinta iyo dadka kale in loo garnaqo ayey mudan yihiin. Muslimiintu dadka kale waxa ay u arkaan dad wasakhaysan maskax ahaan iyo jir ahaanba oo aan lahayn mabda' xalaal ah oo ay aamminsan yihiin iyo diin dhaqankooda hagaajisa. Waxa ay aamminsan yihiin in ay diintoodu diimaha iyo dhaqamada kale ka fiican tahay oo ay tahay diin loogu talogalay in ay dadka oo dhammi qaataan si ay adduunka...
Mowduuca dib usixida afkaaraha diinta islaamku waa mid kamid ah doodadaha dhowrkii dabshid ee ina dhaafay ka daaran bulshada soomaaliyeed dhexdeeda iyo guud ahaanba dunida islaamka oo dhan. Waa arrin aad loogu baahan yahay. Mase fududa oo waa arrin caaiiqdo iyo diin la xariirta.
Baxaalliga ama abuuraha afafka waxaa ka mid ah in luqad kasta oo geyi isku xiran lagaga hadlo ay afguriyadeeda ugu faseexsanaato lahjadda bartamaha dhulkaas lagaga hadlo, sababtuna waa ay caddahay oo dadka dhexda joogaa waxa ay ku xiran yihiin kuwa dhinacyada ka xiga oo dhan, laakiin kuwa darafyada degaa iyaga uun baa iska warhaya. Soomaalida haddii aynu tusaale u soo qaadanno gobollada dhexe...
Quraankii Lumay waa barnaamij taxane ah oo uu soo jeedin doono Mubaarak Sheekh Cabdisalaam Sheekh Muuse. Barnaamijkan waxaad si toosa uga daawan kartaa habeen walba oo sabti ah bogga Facebook ee Mubaarak ama bogga Youtube ee Kaasho Maanka.
Firqada Wahaabiya ee uu shiikh Umal ka midka yahay wadaaddadooda ugu waaweyn waa in jiritaankooda la aqbalaa haddii ay dhowr arrimood ka tanaasulaan. Marka kowaad waa in ay qiraan in ay ka mid yihiin bulshada ama shacabka oo aysan gaar ahaan isu bahaysan ee ay dadka ku milmaan. Midda labaad waa in ay joojiyaan xukunka ay qoriga ku doonayaan oo ay dad nabadeed noqdaan. Midda saddexaad waa in ay...
